زیر پوست جنگل‌های زاگرس چه می‌گذرد؛ کوره‌های زغال در انتظار بلوط‌های کهنسال
امروز در زیر پوست جنگل‌های زیبای زاگرس خبرهای خوبی به گوش نمی‌رسد و سایه شوم کوره‌های زغالی بلوط‌های کهنسال زاگرس را یکی پس از دیگری تهدید می‌کند.
به گزارش پایگاه خبری قطب خبر، در قلب استان کهگیلویه و بویراحمد، جایی که دامنه‌های سرسبز و جنگل‌های کهنسال یکی از زیباترین چشم‌اندازهای طبیعی ایران را شکل داده‌اند، صدای تیشه‌هایی شنیده می‌شود که به ریشه طبیعت می‌زنند و سکوت آرامش‌بخش جنگل‌های کهنسال سرزمین زاگرس را می‌شکنند.
داستان تلخ بلوط‌ها و هیزم شکنان
فعالیت‌هایی که در نگاه اول شاید برای بسیاری تنها تلاشی ساده برای گذران زندگی به نظرمی رسد، اما درواقع، داستانی تلخ از تقابل انسان با طبیعت را روایت می‌کنند؛ داستانی که در آن درختان جنگلی قربانی کوره‌های زغالی غیرمجاز می‌شوند و درختان کهنسال زاگرس سایه شوم زغال را بر سرخود می‌بینند.
آری امروز در دل روستاهای آرام و سرسبز کهگیلویه و بویراحمد، خانه‌هایی به‌ظاهر ساده به محلی برای تولید زغال تبدیل‌شده و کوره‌هایی که در دل خانه‌ها و زمین‌های کشاورزی سر برآورده‌اند، نه‌تنها درختان جنگلی را از بین می‌برند، بلکه خاک حاصلخیز این مناطق را نیز برای همیشه نابود می‌کند، سرزمینی که امروز به نام بلوط‌هایش شهره یافته، دیرزمانی نه‌چندان دور به بیابانی بی‌آب‌وعلف تبدیل خواهد شد.
کوره‌های زغالی که در دامان کوه‌ها و در حاشیه خانه‌های گاه گلی سبز شده‌اند، امروز شعله‌های آن نه‌تنها میراث طبیعی سرزمین زاگرس را از بین می‌برند بلکه چالشی پیچیده برای قانون، معیشت و محیط‌زیست به‌جا گذاشته‌اند.
حال هرچند امروز مسئولان محیط‌بانی و محیط‌زیست از امحاء و نابودی این کوره‌ها و مصادره زغال‌های تولیدشده و جریمه برای افراد متخلف خبر می‌دهند، اما سؤال اینجاست که آیا این حرکت می‌تواند مانع از فروپاشی جنگل و از بین رفتن این سرمایه بزرگ سرزمین زاگرس شود.
پدیده‌ای شوم به نام کوره‌های زغالی
باید بدانیم فعالیت کوره‌های زغال‌گیری در سرزمین کهگیلویه وبویراحمد، پدیده‌ای نیست که یک‌شبه به وجود آمده باشد. این منطقه با بیش از یک‌میلیون و ۳۰۰ هزار هکتار جنگل و مرتع، از منابع طبیعی ارزشمندی برخوردار است که بخشی از معیشت مردم محلی نیز به همین منابع وابسته بوده است؛ مردمانی که در ایام نه‌چندان دور به دلیل نبودن گاز و حتی نفت برای گرم شدن از درختان بلوط ارتزاق می‌کردند اما همیشه می‌کوشیدند که آسیبی به این طبیعت زیبا وارد نشود و همزیستی نیکانمان با بلوط‌های زاگرس همیشه زبانزد بوده است.
بااین‌حال، طی سال‌های اخیر، فشار اقتصادی وکمبود فرصت‌های شغلی سبب شده است که بخشی از مردم روستایی به فعالیت‌های غیرقانونی مانند زغال‌گیری روی بیاورند و مافیای ذغال نیز در کشورهای حوزه خلیج فارس و حتی برخی از استانها دندان طمع برخی از سودجویان را به طرف خود بکشاند.
تخریبی که بازگشت‌پذیر نیست
باید بدانیم که از منظر زیست‌محیطی، تأثیر این کوره‌های زغالی بر طبیعت منطقه فاجعه‌بار است؛ بر اساس اظهارات کارشناسان منابع طبیعی، زمین‌هایی که این کوره‌ها در آنها احداث‌شده‌اند، به دلیل حرارت بالا و آلودگی ناشی از تولید زغال برای همیشه قابلیت زراعت و رشد گیاه را از دست می‌دهند.
این موضوع نه‌تنها ضربه‌ای مهلک به تنوع زیستی منطقه وارد می‌کند، بلکه توانایی زمین برای تأمین معیشت کشاورزی مردم محلی را نیز به‌شدت کاهش می‌دهد.
افزون بر این، قطع درختان جنگلی برای تأمین مواد اولیه این کوره‌ها، سبب از بین رفتن اکوسیستم‌های حیاتی و کاهش ظرفیت جذب کربن می‌شود؛ این وضعیت در کنار تغییرات اقلیمی جهانی، چالش‌های مضاعفی برای منابع طبیعی کهگیلویه وبویراحمد ایجاد کرده است.
درعین‌حال، ارائه جایگزین‌های معیشتی مناسب، نظیر اشتغال‌زایی در بخش‌هایی مانند گردشگری روستایی، کشاورزی پایدار و صنایع‌دستی، می‌تواند به کاهش وابستگی به فعالیت‌های مخرب کمک کند
باید بدانیم که کهگیلویه و بویراحمد با منابع طبیعی گسترده خود، ظرفیت‌های بسیاری برای توسعه پایدار دارد. بااین‌حال، حفظ این منابع، تنها در صورتی امکان‌پذیر است که سیاست‌گذاری‌ها، برنامه‌ریزی‌ها و اقدامات اجرایی به‌صورت هماهنگ و جامع انجام شود.
تخریب کوره‌های زغال‌گیری در بخش‌هایی از لوداب،بهمئی و یا حتی لنده و منطقه تشان گامی مهم در راستای حفاظت از این منابع است، اما نمی‌توان انتظار داشت که این‌گونه اقدامات، بدون پرداختن به ریشه‌های اجتماعی و اقتصادی معضل، تأثیری پایدار داشته باشند. اکنون زمان آن رسیده است که دولت و نهادهای مرتبط، با اتخاذ رویکردی انسان‌محور و آینده‌نگر، تعادلی میان حفاظت از محیط‌زیست و تأمین معیشت جوامع محلی برقرار کنند.
باید بدانیم که امروز بلوط های زاگرس آرام و قرار ندارند و هرروز به واسطه یک مرثیه شوم در حال نابود شدن هستند، روزی آن ها به دست هیزم شکن قلع و قم می‌شوند،روزی مافیای زغال آنها را خاکستر می‌کند، روزی دیگر بوسیله پروانه‌های بلوط خوار از پا می افتند و روزی دیگر سوسک‌های بلوط خوار ریشه های آنان را خشک می‌کنند و امروزنیز کوره‌های زغالی در انتظار نابودی آنان هستند.
